Bilim İnsanları Güneş Sistemi’nin Sınırlarında Yeni Bir Gezegenin Varlığına Dair İpuçları Buldu
Bilim insanları, Güneş Sistemi’nin uzak ve karanlık sınırlarında gizlenen yeni bir gezegenin varlığına dair önemli ipuçları buldu. “Gezegen Y” adı verilen bu varsayımsal gök cismi, Neptün’ün ötesinde yer alan Kuiper Kuşağı’ndaki bazı buzlu cisimlerin yörüngelerini beklenmedik biçimde eğiyor. Araştırmacılar, bu anomaliyi açıklayabilecek tek makul seçeneğin, henüz doğrudan gözlemlenememiş yeni bir gezegen olduğunu düşünüyor.
Yeni Bir Gezegen Hipotezi: “Y” Güneş Sistemi’nin Dengesini Bozuyor Olabilir
Princeton Üniversitesi’nden astrofizikçi Amir Siraj liderliğindeki ekip, Güneş Sistemi’nin en dış bölgesinde yer alan Kuiper Kuşağı’ndaki buzlu cisimlerin yörüngelerini inceleyerek beklenmedik bir sonuçla karşılaştı. Siraj ve arkadaşlarının yaptığı hesaplamalara göre, bu cisimlerin yörüngeleri Güneş Sistemi’nin genel düzleminden yaklaşık 15 derece eğilmiş durumda. Bilim insanları, bu eğimin yalnızca başka bir büyük gök cisminin yerçekimi etkisiyle açıklanabileceğini düşünüyor.
“Bu bir gezegen keşfi değil, ama açıkça çözülmesi gereken bir bulmaca” diyen Siraj, söz konusu cismin Merkür’den büyük, Dünya’dan küçük bir gezegen olabileceğini belirtiyor. Güneş’ten 100 ila 200 astronomik birim uzaklıkta bulunabileceği tahmin edilen Gezegen Y’nin, Kuiper Kuşağı’ndaki onlarca cismin yörüngesini aynı anda etkilemesi olasılık dahilinde. Araştırmanın sonuçları, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters dergisinde yayımlandı.
Gezegen Dokuz Tartışmasından Gezegen Y Gerçeğine
Güneş Sistemi’nde gizli bir gezegen arayışı, aslında 19. yüzyılın ortalarına dayanıyor. Neptün’ün 1846’daki keşfinden sonra gökbilimciler, onun da ötesinde bir gezegen olması gerektiğini düşündü ve “Gezegen X” arayışına başladı. 1930’da Plüton keşfedildiğinde, bir süre bu hipotezin karşılığı olarak görüldü; ancak daha sonra kütlesinin yetersiz olduğu anlaşıldı.
2000’li yıllarda Caltech’ten Mike Brown ve Konstantin Batygin tarafından gündeme getirilen “Gezegen Dokuz” teorisi, tartışmayı yeniden alevlendirdi. Brown ve Batygin, Dünya’nın beş ila on katı büyüklüğünde bir gezegenin Güneş’ten 550 kat uzakta dolandığını öne sürmüştü. Siraj’ın ekibi ise mevcut verilerin bu modeli desteklemediğini, Kuiper Kuşağı’ndaki eğimin farklı bir gök cisminin etkisiyle açıklanabileceğini savunuyor.
Teleskoplar Hedefte: Gözler Vera Rubin Gözlemevi’nde
Gezegen Y henüz doğrudan gözlemlenmedi, ancak önümüzdeki birkaç yıl içinde bu durum değişebilir. Şili’deki Vera C. Rubin Gözlemevi, 2025’ten itibaren gökyüzünü her üç günde bir tarayarak Güneş Sistemi’nin sınır bölgelerini detaylı biçimde inceleyecek. Dünyanın en büyük dijital kamerasına sahip teleskop, binlerce yeni Kuiper Kuşağı cismi keşfederek bu gizemin çözülmesinde kritik rol oynayacak.
