Bertolt Brecht: Tiyatronun Öncüsü

Bertolt Brecht, 1998 yılında Almanya’nın Ausburg şehrinde doğdu. Edebiyata olan ilgisi, lise yıllarında şiirle başladı. Birinci Dünya Savaşı’nın patlak verdiği yıllarda liseden mezun olan Brecht, sanat alanında Caspar Neher ile tanışarak ortak projelere imza attı. İlk tiyatro oyunu Yaz Senfonisi ve ardından Baalı yazdı. Toplumcu düşüncelere yöneldi, oyunlarında savaş karşıtı bir tavır sergiledi. Gecede Davul Sesleri ve Kentlerin Ormanında adlı oyunlarını kaleme aldı ve kitap haline getirdi. Baal Berlin’de, Adam Adamdır Darmstadt’da sahnelendi. Tek perdelik oyunu olan Düğün ise Frankfurtt’ta ilk kez izleyici karşısına çıktı. İktisat ve Marksizm üzerine çalışmalar yapmaya başladı. Geleneksel tiyatro gösterim biçimlerini yetersiz buldu ve yeni anlatım teknikleri arayışına girdi. Epik tiyatro kuramı üzerine çalışmalar yapmaya başladı. Sahne müzikleri bestecisi olan Kurt Weill ile tanışarak birlikte Mahagonny Kentinin Yükselişi ve Düşüşü adlı operayı Leipzing’de sahnelerdiler. Ardından Üç Kuruşluk Opera, Mezbahaların Kutsal Johannası ve Hanns Eisler’in katkılarıyla Gorki’nin Ana adlı romanını oyunlaştırdı. Ana adlı oyunları Almanya’nın çeşitli şehirlerinde sahnelendi.

1930’lara gelindiğinde Brecht, tüm Avrupa’da tiyatro alanında yazar, yönetmen ve kuramcı olarak tanınmaktaydı. Ancak, 1933 yılında Hitler iktidara gelerek Brecht’in çalışmalarını yasakladı ve Alman vatandaşlığından çıkardı. Brecht, Danimarka’ya göç etti. Daha sonra antifaşist ve antiemperyalist mesajlar içeren oyunlar kaleme almaya başladı. Uluslararası sanatçı toplantılarına katılarak kendi tiyatro anlayışını anlattı. Brecht, epik diyalektik tiyatro kuramını geliştirdi ve tiyatroya toplumcu bir işlev yükledi.

Brecht’in oyunları arasında yer alan Üçüncü Reich’ın Korku ve Sefaleti, Yuvarlak Kafalılar Sivri Kafalılar, Carrar Ana’nın Silahları, Galilei’nin Yaşamı, Sezuan’ın İyi İnsanı, Arturi Ui’nin Yükselişi ve Cesaret Ana ve Çocukları, tiyatro dünyasında büyük ilgi görmüştür. 1945 yılında savaşın sona ermesiyle Brecht, Almanya’ya döndü ve Berlin’de Doğu Berlin’de Berliner Ensemble adlı topluluğu kurarak birçok oyun sahneledi. 1956 yılında hayatını kaybeden Brecht’in oyunları bugün hala Avrupa ve Amerika’da sahnelenmektedir.

Brecht’in oyunları, toplumsal içerikleri ve modern anlatım teknikleriyle dikkat çekmektedir. Bugün, toplumcu bir tiyatro için tiyatrolarda Brecht’in eserlerine yeniden yer verilmesi gerektiği düşünülmektedir.